Plasmapheresis เป็นกรรมวิธีการกรองพลาสมา หรือที่เรียกง่ายๆ ว่า การฟอกพลาสมา เพื่อนำพลาสมาที่ไม่ดี หรือเป็นพิษออกจากร่างกาย โดยการแยกทิ้งส่วนที่อันตรายออกไป ส่วนเม็ดเลือดที่ดีก็ส่งคืนกลับสู่ร่างกาย พร้อมกับชดเชยส่วนของพลาสมา ด้วยสารอัลบูมินหรือพลาสมาแช่แข็ง (fresh frozen plasma)

การรักษาด้วย Plasmapheresis

Double Filtration Plasmapheresis (DFPP) เป็นกระบวนการทำให้เลือดสะอาดบริสุทธิ์ โดยกำจัดพยาธิสภาพที่ก่อให้เกิดโรคออกจากกระแสเลือด (อาทิเช่น ไวรัส สารก่อภูมิแพ้ ไขมันคอเลสเตอรอล และอื่นๆ) โดยใช้ตัวกรองที่มีความเฉพาะเจาะจงตามลักษณะอาการของโรคผู้ป่วย การทำ DFPP ไม่ยุ่งยาก เพื่อประโยชน์ดังนี้

• เพื่อเอาภูมิต้านทาน (Antibody) ที่ผิดปกติออกจากร่างกาย เช่น ในผู้ป่วยกลุ่มโรค SLE ที่มีอาการรุนแรง
• เพื่อทดแทน เช่น ในโรคที่ร่างกายขาดสารบางอย่าง จำเป็นต้องเอาพลาสมาที่ไม่สมบูรณ์ออก แล้วเติมพลาสมาที่มีสารครบถ้วนเข้าไปแทน
• เพื่อปรับหรือเปลี่ยนระบบภูมิต้านทานในร่างกายให้สมดุล

ขั้นตอนการรักษาด้วย Plasmapheresis

• ใส่สายสวนเข้าไปในหลอดเลือดดำเพื่อใช้ในการดึงพลาสมาออกมา
• นำไปกรองด้วยตัวกรองพลาสมา (ลักษณะคล้ายเครื่องฟอกไต)
• พลาสมาที่ไม่ดีจะถูกกรองทิ้ง
• คืนพลาสมาดีกลับเข้าร่างกาย พร้อมเติมสารทดแทนด้วยสารอัลบูมิน หรือพลาสมาแช่แข็ง (fresh frozen plasma) ที่มีความเข้มข้นเทียบเท่ากับพลาสมา

** การเปลี่ยนถ่ายพลาสมาใช้เวลาทำครั้งละ 2 – 3 ชั่วโมง ความต่อเนื่องของการทำขึ้นอยู่กับอาการของโรค แต่ส่วนมากคนไข้มักจะตอบสนองต่อการรักษาดี เฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 4 – 5 ครั้ง ภายใน 1 – 2 สัปดาห์ ในบางอาการนั้นคนไข้ไม่จำเป็นต้องพักฟื้นที่โรงพยาบาล เช่น กลุ่มคอเลสเตอรอลในเลือดสูง แพทย์จะนัดให้มาฟอกพลาสมาประมาณเดือนละ 1 ครั้ง

 

การรักษาด้วย Plasmapheresis เหมาะกับใครบ้าง

• โรคเกี่ยวกับระบบประสาท (Nervous System) อาจเกิดจากภาวะติดเชื้อ หรือภูมิต้านทานทำลายตัวเอง แล้วร่างกายสร้างภูมิต้านทานขึ้นมาทำลายเซลล์ประสาท ส่วนมากมาพบแพทย์ด้วยอาการแขนขาอ่อนแรง หรือขยับไม่ได้เลย เช่น โรค Guillian Barre’ Syndrome (GBS), Myasthenia Gravis
• โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันที่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำลายอวัยวะของตัวเอง เช่น โรคข้อ (Rheumatology Syndromes) โรคกลุ่ม SLE
• กลุ่มโคเลสเตอรอลในเลือดสูงมาก มีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ์
• กลุ่มอื่นๆ เช่น โรคผิวหนังอักเสบบางโรค อาการเส้นเลือดที่เท้าอุดตัน มีเลือดไปเลี้ยงบริเวณเท้าไม่พอ ทำให้มีอาการปวดเท้า ปวดน่อง การฟอกพลาสมาจะช่วยกำจัดความหนืดของหลอดเลือดได้ โดยไม่ต้องผ่าตัด