โรคหลอดเลือดหัวใจตีบเป็นโรคที่ไม่ควรประมาท เพราะมีโอกาสเกิดได้กับทุกคนไม่เพียงเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ ทั้งยังมีอันตรายถึงแก่ชีวิต ทั้งนี้ โรคนี้เกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคอ้วน การสูบบุหรี่ หรือการกินอาหารที่มีไขมันสูงเป็นประจำ ทำให้ไขมันมาเกาะที่ผนังหลอดเลือดจนตีบและแคบลง เลือดไม่สามารถไหลไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้อย่างเพียงพอ อาจส่งผลให้กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดและเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจวายได้ในที่สุด ซึ่งผู้ป่วยอาจต้องเข้ารับการรักษาด้วยการผ่าตัดบายพาส เพื่อต่อเส้นเลือดเลี้ยงหัวใจใหม่

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

หลังการผ่าตัดรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบแล้ว ผู้ป่วยจำเป็นต้องทำกายภาพบำบัดฟื้นฟูเริ่มตั้งแต่อยู่ที่โรงพยาบาล จนออกจากโรงพยาบาลแล้วก็ยังต้องทำอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากการผ่าตัดนั้นส่งผลกระทบต่อทั้งทางร่างกายและจิตใจ การกายภาพบำบัดจะช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวหลังผ่าตัดได้ดีขึ้น กระตุ้นให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวร่างกาย เพื่อให้สามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติอีกครั้ง ที่สำคัญผู้ป่วยต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตร่วมด้วย เช่น การกินอาหารที่มีประโยชน์ เลิกบุหรี่ รวมถึงการออกกำลังกาย ที่ควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของทีมแพทย์พยาบาลเพื่อลดความเสี่ยงจากการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการออกกำลังกายไม่เหมาะสม ทั้งนี้หากไม่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมก็อาจมีโอกาสที่โรคหลอดเลือดหัวใจตีบจะกลับมาเกิดซ้ำได้อีกครั้ง

ECP ทางเลือกใหม่ของการฟื้นฟู

ในปัจจุบันมีนวัตกรรม External Counter Pulsation Therapy(ECP)ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบใช้ฟื้นฟูให้หัวใจกลับมาแข็งแรงได้อีกครั้งและลดความเสี่ยงของการเกิดโรคซ้ำได้ นวัตกรรม ECPนี้เป็นการกระตุ้นการทำงานของหัวใจจากภายนอก ไม่ต้องเจ็บตัวหรือใช้สารเคมีใดๆ เห็นผลชัดเจนทั้งในการรักษาและฟื้นฟู นวัตกรรมนี้เป็นที่ยอมรับในระดับสากลมีใช้งานอย่างกว้างขวางในสหรัฐอเมริกา และมีการศึกษาวิจัยรับรองประสิทธิภาพและความปลอดภัย โดย ECPจะช่วยให้ระบบหมุนเวียนเลือดดีขึ้น กระตุ้นให้เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจได้มากขึ้น และนำสารอาหารไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ดีขึ้น

หลักการทำงานของ ECP

ECPมีหลักการทำงานโดยจะให้ร่างกายตอบสนองคล้ายการออกกำลังกายแบบไม่ต้องออกแรงเอง (passive exercise)โดยมีอุปกรณ์คล้ายถุงลมรัดรอบขาและสะโพก ซึ่งจะบีบเป็นจังหวะสอดรับกับการบีบและคลายตัวของหัวใจ ทำให้เลือดสูบฉีดเข้าหัวใจได้มากขึ้นและทำให้กล้ามเนื้อหัวใจทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น ช่วยกระตุ้นการลำเลียงออกซิเจนและสารอาหารไปยังอวัยวะสำคัญ ทำให้ร่างกายสามารถซ่อมแซมตัวเองแบบธรรมชาติ (Natural Healing)ในระยะยาวแล้วผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบสามารถทำกิจกรรมได้มากขึ้นและแข็งแรงขึ้น ทั้งยังมีผลด้านการป้องกันโรค มักจะไม่พบภาวะหัวใจวายหลังจากนี้

ECPใช้เวลาแต่ละครั้งประมาณ 30-60 นาที ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์ และควรทำอย่างต่อเนื่องขณะนี้แทบไม่พบภาวะแทรกซ้อนจากการเข้ารับโปรแกรม ECP อาจมีแค่ความผิดปกติบางอย่าง เช่น ปวดหัวในครั้งแรกๆ เนื่องจากหลอดเลือดขยายตัว มีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อเพราะต้องอยู่กับที่เป็นเวลานาน โดยECPมีความปลอดภัย ไม่ส่งผลเสียต่อหัวใจ ปอด สมอง หรืออวัยวะอื่นใด ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องนอนพักฟื้น ไม่กระทบการใช้ชีวิตประจำวัน เมื่อเสร็จแล้วสามารถกลับไปทำกิจวัตรประจำวันต่อได้ตามปกติ บริษัทประกันบางแห่งในสหรัฐอเมริกาถึงกับคุ้มครองครอบคลุมค่ารักษาจากการใช้ECPให้ด้วยเนื่องจากเห็นว่าเป็นวิธีที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ

แม้ผู้ป่วยหลอดเลือดหัวใจตีบจะเข้ารับการผ่าตัดมาแล้วก็ไม่ควรประมาท เพราะมีโอกาสเกิดซ้ำได้ทุกเมื่อ จึงต้องคอยทำกายภาพบำบัดฟื้นฟูและหมั่นดูแลตนเองอยู่เสมอ ECPนั้นถือเป็นทางเลือกในการฟื้นฟูแบบใหม่ที่ให้ประโยชน์คล้ายกับการออกกำลังกาย ทำให้หัวใจกลับมาทำงานได้อย่างแข็งแรงอีกครั้ง แต่ทั้งนี้ก็ควรอยู่ภายใต้การดูแลของทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้วย